Dofinansowanie

Odnawialne źródło energii (OZE)

W ustawie Prawo energetyczne źródło energii odnawialnej zdefiniowano jako źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu wysypiskowego, a także z biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szczątków roślinnych i zwierzęcych. OZE to czyste źródła energii, które umożliwiają zmniejszenie negatywnego oddziaływania sektora energetyki na środowisko.

Źródła finansowania inwestycji w OZE

Finansowanie w OZE to jeden z priorytetów krajowej gospodarki energetycznej. Przedsiębiorcy chcący realizować projekty w zakresie OZE mogą się ubiegać o dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ), regionalnych programów operacyjnych (RPO), a pośrednio także w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG). Ponadto mogą się starać o dotacje na bieżące inwestycje oraz wdrażanie nowych technologii w ramach osi priorytetowych skierowanych na rozwój przedsiębiorczości. Dodatkowe możliwości finansowania projektów przewidywane są w programach wdrażanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW).

NFOŚiGW

Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji – część I wdrażany jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Na jego realizację, obejmującą lata 2009-2012, przeznaczono kwotę 1,5 mld zł. Środki na realizację inwestycji i przedsięwzięć w ramach programu pochodzą głównie z kar oraz opłat zastępczych wnoszonych przez dystrybutorów elektryczności za zbyt niskie dostawy energii ze źródeł odnawialnych.

Program zakłada, że dofinansowanie może obejmować budowę lub modernizację dużych inwestycji związanych z:

budową odnawialnych źródeł energii (OZE) o mocy łącznej ok. 300 MW,
budową lub modernizacją obiektów wysokosprawnej kogeneracji o mocy ok. 50 MW.

Przedsięwzięcia w ramach programu powinny obejmować inwestycje związane z wytwarzaniem energii cieplnej przy użyciu biomasy, wytwarzaniem energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu przy użyciu biomasy, wytwarzaniem energii elektrycznej i/lub ciepła z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu szczątków roślinnych i zwierzęcych, z elektrowniami wiatrowymi, pozyskiwaniem energii z wód geotermalnych, elektrowniami wodnymi o mocy poniżej 5 MW czy wysokosprawną kogeneracją bez użycia biomasy.

Ideą programu jest udzielanie pożyczek inwestycyjnych z możliwością ich znacznego umorzenia. Wsparcie może być udzielone w kwocie od 4 mln do 50 mln zł. Stałe oprocentowanie wynosi 6%. Maksymalna wielkość preferencyjnej pożyczki to 75% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Okres finansowania może być rozłożony nawet na 15 lat. W uzasadnionych przypadkach istnieje możliwość umorzenia pożyczki do 50% kwoty w zależności od rentowności przedsięwzięcia.

WFOŚiGW

Wszystkie WFOŚiGW wspieranie sektora OZE uznają za jeden ze swoich priorytetów. Oferta funduszy dotyczy realizacji projektów w skali województwa. Zasady udzielania pomocy przez poszczególne fundusze różnią się nieznacznie między sobą. Przedsiębiorcy mogą pozyskiwać wsparcie przede wszystkim w formie preferencyjnych pożyczek z możliwością częściowego ich umorzenia.

Inne źródła

PO IŚ co do zasady wspiera projekty o średniej lub niskiej innowacyjności. Podobne wsparcie na projekty o większym ładunku innowacyjności, a także w obszarze badań naukowych i wdrożeń technologii dla OZE można uzyskać w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka.

Projekty innowacyjne mogą uzyskać dofinansowanie w ramach działania 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym. Wspierane są inwestycje początkowe w zakresie zakupu lub wdrożenia nowych (stosowanych nie dłużej niż 3 lata na świecie bądź mających stopień rozprzestrzenienia na świecie w danej branży nieprzekraczający 15%) rozwiązań technologicznych w produkcji i usługach. W ramach inwestycji mogą powstać nowe produkty (usługi) lub mogą zostać ulepszone już istniejące. Dofinansowaniem mogą również zostać objęte szkolenia oraz usługi doradcze niezbędne do realizacji przedsięwzięcia. Wsparcie w ramach działania, w zależności od wielkości przedsiębiorstwa, miejsca inwestycji oraz rodzaju wydatków, może wynosić od 30 do 70% wartości kosztów kwalifikowanych. Wartość wydatków kwalifikowanych wynosi od 8 mln do 160 mln zł. Minimalna kwota dofinansowania to 2,4 mln zł, a maksymalna może wynosić:

na część inwestycyjną projektu – 40 mln zł,
maksymalna na część szkoleniową – 1 mln zł,
maksymalna na część doradczą – 1 mln zł.

Maksymalna całkowita wartość projektu nie może przekroczyć 50 mln euro.

PO IG umożliwia realizację projektów celowych chętnie wykorzystywanych przez firmy, które opracowują nowe technologie dla energetyki. Połączenie działań 1.4 i 4.1 umożliwia realizację przedsięwzięć o charakterze technicznym, technologicznym oraz organizacyjnym od fazy badawczej (badania przemysłowe i prace rozwojowe) do momentu wdrożenia. W ramach części finansowanej w działaniu 1.4 Wsparcie projektów celowych wnioskodawca otrzyma wsparcie na sfinansowanie badawczej części projektu. Część finansowana w ramach działania 4.1 Wsparcie wdrożeń wyników prac B+R obejmuje przygotowanie do wdrożenia oraz wdrożenie wyników projektu celowego. Wnioskodawca składa jeden wniosek obejmujący całość projektu. Poziom wsparcia w ramach działania 1.4 wynosi odpowiednio:

Dla dużych firm:

dotacje na badania przemysłowe – do 50% wydatków kwalifikowanych,
dotacja na prace rozwojowe – do 25% wydatków kwalifikowanych;

Dla pozostałych:

dotacja na badania przemysłowe – do 70% wydatków kwalifikowanych,
dotacja na prace rozwojowe – do 45% wydatków kwalifikowanych.

Minimalna wartość wydatków kwalifikowanych w województwie łódzkim i mazowieckim została określona na poziomie 400 tys. zł. Dla pozostałych województw nie wprowadzono żadnych ograniczeń. Maksymalna wartość prac rozwojowych lub badań przemysłowych wynosi 25 mln euro, natomiast maksymalna kwota dofinansowania na prace rozwojowe i badania przemysłowe – 5 mln euro. Maksymalna wartość wdrożenia wyników prac to 20 mln zł, a maksymalna całkowita wartość projektu – 50 mln euro.

Wsparcie w ramach działania 4.1 udzielane jest na zasadach pomocy publicznej. Intensywność wsparcia zależy od wielkości podmiotu, a także miejsca realizacji projektu. Dla mikro- i małych przedsiębiorstw wartość wsparcia wynosi od 50 do 70%, średnich od 40 do 60%, zaś dużych od 30 do 50%.

Prognozy rozwoju sektora energetyki odnawialnej w Polsce wskazują na duże możliwości jego wzrostu. Przyjmuje się, że dzięki inwestycjom w ten sektor, w ciągu najbliższych lat znacznie wzrośnie udział odnawialnych źródeł energii w ogólnym zużyciu nośników energetycznych, a także produkcji energii elektrycznej i cieplnej. W perspektywie finansowej 2007-2013 możliwe jest pozyskanie kompleksowego wsparcia projektów związanych bezpośrednio z energetyką. Najwięcej środków jest przeznaczonych na projekty dotyczące energii odnawialnej. Obecnie w Polsce tylko ok. 4% energii pochodzi ze źródeł odnawialnych. Warto zatem skorzystać ze wsparcia finansowego, by OZE były częściej wykorzystywane z pożytkiem zarówno dla środowiska, jak i przedsiębiorczości.

Do najważniejszych programów operacyjnych dzięki którym można uzyskać wsparcie finansowe z UE w zakresie „zielonej” energii należą:

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko ( POIiŚ) dla całej Polski:
- Działanie 9.1: Wysokosprawne wytwarzanie energii
- Działanie 9.4: Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych
- Działanie 9.5: Wytwarzanie biopaliw ze źródeł odnawialnych
- Działanie 10.3: Rozwój przemysłu dla odnawialnych źródeł energii
Regionalne Programy Operacyjne, które w ramach wyznaczonego Priorytetu wspierają inwestycje w odnawialne źródła energii w poszczególnych regionach Polski, np.:
- Małopolska – Działanie 7.2: Poprawa jakości powietrza i zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii (MRPO)
- Podkarpacie – Działanie 2.2: Infrastruktura energetyczna (RPO WP)
- Śląsk – Działanie 5.3: Czyste powietrze i odnawialne źródła energii (RPO WSL)
- Świętokrzyskie – Działanie 4.1: Rozwój regionalnej infrastruktury ochrony środowiska i energetycznej (RPO WS)

W przypadku inwestycji w OZE o mniejszej wartości (poniżej 20 mln PLN), źródłem dofinansowania są Regionalne Programy Operacyjne wdrażane na poziomie poszczególnych województw. W każdym województwie przygotowano działania, w ramach których będą finansowane projekty dotyczące alternatywnych źródeł energii:

Dolnośląskie – Działanie 5.1 „Alternatywne źródła energii”.
Kujawsko – Pomorskie → Działanie 2.4 „Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku”.
Lubelskie – Działanie 6.2 „Energia przyjazna środowisku”.
Lubuskie – Działanie 3.2 „Poprawa jakości powietrza, efektywności energetycznej oraz rozwój i wykorzystanie OZE”.
Łódzkie – Działanie 2.9 „Odnawialne źródła energii”.
Małopolskie – Działanie 7.2 „Poprawa jakości powietrza i zwiększenie wykorzystania OZE”.
Mazowieckie – Działanie 4.3 „Ochrona powietrza, energetyka”.
Opolskie – Działanie 4.3 „Ochrona powietrza, OZE”.
Podkarpackie – Działanie 2.2 „Infrastruktura energetyczna”.
Podlaskie – Działanie 5.1 „Rozwój regionalnej infrastruktury ochrony środowiska”.
Pomorskie – Działanie 5.4 „Rozwój energetyki opartej na źródłach odnawialnych”.
Ślaskie – Działanie 5.3 „Czyste powietrze i odnawialne źródła energii”.
Świętokrzyskie – Działanie 4.1 „Rozwój regionalnej infrastruktury ochrony środowiska i energetycznej”.
Warmińsko – Mazurskie → Działanie 6.2 „Ochrona środowiska przed zanieczyszczeniami i zniszczeniami”.
Wielkopolskie – Działanie 3.7 „Zwiększenie wykorzystania odnawialnych zasobów energii”.
Zachodniopomorskie – Działanie 4.1 „Energia odnawialna i zarządzanie energią”.

O skorzystaniu z danego programu operacyjnego decyduje lokalizacja realizowanego projektu, a szczegółowe zasady udzielania pomocy na inwestycje w OZE różnią się w poszczególnych województwach, dlatego należy pamiętać, że warunki otrzymania wsparcia w jednym województwie, niekoniecznie muszą być podobne do warunków w innym województwie.

Wreszcie w przypadku wnioskodawców kwalifikujących się do wsparcia w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (wnioskodawcy zlokalizowani na obszarach wiejskich), wsparcie dotyczące energii odnawialnej można uzyskać w ramach trzech działań. W ramach Działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” można uzyskać wsparcie na inwestycje w urządzenia służące wytwarzaniu energii ze źródeł odnawialnych na potrzeby produkcji rolnej w danym gospodarstwie. Podobnie w zakresie Działania „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej” na wsparcie mogą liczyć inwestycje w urządzenia służące wytwarzaniu energii ze źródeł odnawialnych lub produktów odpadowych (biogaz) na potrzeby produkcji w danym zakładzie przetwórstwa rolnego. W Działaniu „ Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” można z kolei uzyskać wsparcie m.in. na inwestycje służące wykorzystaniu, wytwarzaniu lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych. W przypadku PROW należy pamiętać, że pomoc z tego programu skierowana jest do stosunkowo wąskiej grupy Wnioskodawców.